SRBIJA U TITOVOJ JUGOSLAVIJI (1941-1980)

Delo dr Koste Nikolića, jednog od najpoznatijih mlađih srpskih istoričara, analizira dve osnovne teme. Najpre, svoju pažnju usredsređuje na komunističko tumačenje jugoslovenske ideje od samog osnivanja Komunističke partije Jugoslavije (1920) do Desetog kongresa SKJ (1974). U okviru toga, Nikolić analizira i položaj Srbije u novoj jugoslovenskoj socijalističkoj federaciji,od kraja Drugog svetskog rata do smrti Josipa Broza Tita(1945 - 1980). Kao suštinsku pretpostavku srpskog položaja u Titovoj Jugoslaviji, Kosta Nikolić iznosi uvreženo partijsko mišljenje po kome je srpski hegemonizam, čak i ako nije politički, naročito posle 1974., onda je svoju „hegemoniju“ nametao preko kapitala i razvoja tržišta. Zbog toga, u poslednjoj Jugoslaviji faktički jedino srpski narod nije imao pravo na samoopredeljenje. Ali, s druge strane, smatra Nikolić, ta politika Komunističke partije Jugoslavije, a pre svega Kominterne, na takav način ignorišući srpsko nacionalno pitanje, upravo ga je i neizostavno stavila na dnevni red. Titova Jugoslavija je, po Kosti Nikoliću, u državnom smislu funkcionisala, tako što su nacionalni interesi srpskog naroda uglavnom ignorisani, jer su izjednačavani sa interesom „velikosrpske buržoazije“ i navodno njenim „nacionalnim ugnjetavanjem“ drugih naroda. Zbog toga u ovoj knjizi važne teme predstavljaju: komunisti i jugoslovenska ideja, mit o partizanskom jugoslovenstvu, Srbija u novoj Jugoslaviji, albanski nacionalni pokret, „srpski liberalizam“ i „hrvatsko proljeće“, ustavna konfederalizacija Jugoslavije i kult Josipa Broza.